با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد
| با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد | |
|---|---|
| اطلاعات شعر | |
| نام شعر | با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد |
| شاعر | نسیم شمال |
| موضوع | مدح امام رضا(ع) |
| مناسبت | فضیلت اهل بیت(ع) |
| زبان | فارسی |
| تعداد ابیات | ۱۶ بیت |
| اشعار مشهور | |
|
قصیده لامیه ابوطالب • تائیه دعبل • دوازده‌بند محتشم • همای رحمت • قطعه‌ای از بهشت • ای اهل حرم • با آل علی هرکه درافتاد ورافتاد • مکن ای صبح طلوع • ها علی بشر کیف بشر | |
با آلِ علی هرکه درافتاد وَرافتاد مصرع شعری از نسیم شمال، روحانی و شاعر دورهٔ مشروطیت، درباره امام رضا(ع) است که برخی سرودن آن را در واکنش به توپ بستن حرم امام رضا(ع) توسط نیروهای روسیه دانسته‌اند.
شاعر
سید اشرف‌الدین حسینی قزوینی مشهور به نسیم شمال به سبب اقامت در گیلان به سید اشرف‌الدین حسینی گیلانی نیز شهرت داشت. او در سال ۱۲۴۹ش در قزوین به دنیا آمد و در نوجوانی برای تحصیل علوم دینی به عتبات سفر کرد. او در جوانی روزنامه نسیم شمال را در رشت بنیاد نهاد.
نسیم شمال را از معروف‌ترین و محبوب‌ترین شاعران عصر مشروطه دانسته‌اند. محققان معتقدند نسیم شمال اگرچه در قدرت شعر سرودن، به شاعران دیگر نمی‌رسید اما در نفوذ کلام و تاثیر بر مردم، بسیار موفق بود و در میان عموم مردم، محبوبیت و مقبولیت بسیار داشت.
شهرت او به جهت اشعار فکاهی، انتقادی و سیاسی بود که در هفته‌نامه نسیم شمال چاپ می‌شد. سید اشرف‌الدین اشعاری درباره ولادت حضرت فاطمه زهرا(س)، حادثه تخریب بقیع، حجاب و ... نیز سروده است.
متن شعر
نسیم شمال شعری برای امام رضا(ع) سروده است که در آن، مصرعِ «با آل علی هركه درافتاد ورافتاد» تکرار شده است.
حافظ شیرازی در یک شعر، مصرعی را با این وزن سروده است:
| بس تجربه کردیم در این دیر مکافات | با دُردکشان هر که درافتاد برافتاد |
برخی، شعر نسیم شمال را در واکنش به توپ بستن حرم امام رضا(ع) توسط نیروهای روسیه دانسته‌اند.
|colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"| |colspan="2"|| دیشب به سرم باز هوای دگر افتاد در خواب مرا سوی خراسان گذر افتاد چشمم به ضریحِ شَهِ والا گهر افتاد | ||
| این شعر همان لحظه مرا در نظر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| این قبرِ غَریب الغُربا خسرو طوس است این قبرِمُغیث الضُّعفا شَمس شُموس است خاکِ درِ او، مرجعِ ارواح و نفوس است | ||
| باید ز رَهِ صدق، بر این خاک در افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| این روضه‌ی پر نور، به جنّت زده پهلو مغز مَلَک از عطر نسیمش شده خوشبو بشنید نسیم سحری رایحه‌ی او | ||
| كز بوی بهشتیش، چنین بی‌خبر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| حـورانِ بهشتی زده‌اند در حرمش صف خیل ملَک از نور، طبق‌ها همه بر کف شاهـان به ادب در حرمش گشته مشرف | ||
| اینجاست که تاج از سر هر تاجوَر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| اولاد علی شافع یوم عرصات‌اند دارای مقامات رفیـع الدرجات‌اند در روز قیامت همـه اسباب نجات‌اند | ||
| ای وای بر آن کس که به این آل درافتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| کام و دهن از نام علی یافت حـلاوت گل در چمن از نام علی یافت طراوت هر کس که به این سلسله بنمود عداوت | ||
| در روز جزا جایگهش در سقر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| هر کس که به این سلسله پاک جفا کرد بد کرد و نفهمید و غلط کرد و خطا کـرد دیدی که یزید از ستم و کینه چه‌ها کرد | ||
| آخر به درک رفت و به روحش شرر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد | |
| ای قبله هفتم که تویی مظهر یاهو ای حجت هشتم که تویی ضامن آهو ما جمله نمـودیم به سوی حرمت رو | ||
| از عشق تو در قلب و دل ما شرر افتاد | با آل علی هركه درافتاد ورافتاد. | |
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ غفاری جاهد، «مروری بر زندگی نسیم شمال نسیم بیداری»، ص۷.
- ↑ پروین، «سرگذشت نسیم شمال»، ص۳۸۱.
- ↑ آزاده تفرشی، «سید اشرف الدین گیلانی»، ص۷.
- ↑ پروین، «سرگذشت نسیم شمال»، ص۳۸۱.
- ↑ ، خبرگزاری ایسنا.
- ↑ یغمایی، «یادی از نسیم شمال»، ص۲۹.
- ↑ یغمایی، «یادی از نسیم شمال»، ص۲۹.
- ↑ آزاده تفرشی، «سید اشرف‌الدین گیلانی (نسیم شمال)»، ص۶.
- ↑ آزاده تفرشی، «سید اشرف‌الدین گیلانی»، ص۱۲.
- ↑ ، پایگاه خبری آفتاب.
- ↑ غفاری جاهد، «مروری بر زندگی نسیم شمال نسیم بیداری»، ص۹.
- ↑ موسی‌آبادی و دیگران، «جلوه‌های تمثیل و ارسال مَثَل در شعر سید اشرف الدین گیلانی»، ص۱۴۰.
- ↑ حافظ شیرازی، ، سایت گنجور.
- ↑ ، سایت دانشنامه لرستان.
- ↑ ، روزنامه وطن امروز.
منابع
- آزاده تفرشی، فریدون، «سید اشرف الدین گیلانی»، مجله پیام بهارستان، شماره۲۹، آبان۱۳۸۲ش.
- پروین، ناصرالدین، «سرگذشت نسیم شمال»، مجله ایران‌شناسی، سال چهاردهم، شماره۲، تابستان۱۳۸۱ش.
- غفاری جاهد، مریم، «مروری بر زندگی نسیم شمال نسیم بیداری»، مجله رشد معلم، شماره۲۳۲، شهریور۱۳۸۷ش.
- موسی‌آبادی و دیگران، «جلوه‌های تمثیل و ارسال مَثَل در شعر سید اشرف الدین گیلانی»، مجله تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، شماره۳۴، زمستان ۱۳۹۶ش.
- یغمایی، حبیب، «یادی از نسیم شمال»، مجله یغما، شماره۳۱۹، فروردین ۱۳۵۴ش.
- آثار هنری درباره امام رضا
- شعرهای شیعی مشهور (فارسی)